14 Nisan 2018 Cumartesi

Büyükusta Gibi Düşünebilirsiniz!



Öncelikle Büyükusta mı Büyük usta mı? Doğrusu ilki yani Büyükusta bitişik yazılıyor çünkü bu satranca özel bir terim. 2500 eloyu geçtiyseniz ve belli turnuvalarda belli performansı belli sayıda oyunla geçtiyseniz Büyükusta olabiliyorsunuz. Türkiye'nin şu anda toplam 13 Büyükustası bulunmakta. En son Mert Erdoğdu Büyükusta olmayı başarmıştı. Yaklaşık 15 sene önce sadece tek Büyükustamız varken buraya gelinmesi çok güzel.

Gelelim iki önemli kitaba. Büyükusta Kotov'un yazdığı "Büyükusta Gibi Düşün" kitabı yayınlandığı zaman satranç eğitiminde büyük devrim yaratmıştı. Adeta Rus Satranç Okulunun sırlarının açıklanmasıydı. Kotov Büyükusta olmanın çok zor olduğu eski dönemlerde Uluslarası Ustalık'tan ileriye gidemiyordu. Turnuvalarda oynuyor ama ilerleme olmuyordu. Bunun üzerine Kotov oturur ve ciddi olarak oyunlarını analiz etmeye başlar ve şu şaşırtıcı sonuca ulaşır: Analiz yapmayı bilmemektedir. Evet hesaplama yeteneği elbette vardır ama bu becerisini verimli kullanmamaktadır. Bazen bir hamle ve devamına takılır, dakikalarca onu hesaplar ve sonrasında varyantı beğenmeyince fazla düşünmeden başka bir alternatife yönelir ve hayal kırıklığına uğrar.

İşte bu incelemlerden sonra sonuca ulaşır ve verimli analiz yapmanın temellerini kafasında oluşturur. Herhangi bir hamleyi analiz etmeye başlamadan önce aday hamleler dikkatlice belirlenmeliydi. Ancak ondan sonra sistematik olarak analize başlanmalıydı. İşte temelde bu yaklaşımı anlattığı kitabı ingilizceye de çevrilince büyük beğeni topladı.

Gençliğinde bu kitapla ve devamında yazılan "Büyükusta gibi Oyna" kitabı ile tanışan 6 kez Türkiye Şampiyonu IM Can Arduman bu iki kitabı Türkçeye kazandırdı. Kendisine bu önemli hizmeti için teşekkür ederiz.